GENEALOGIA

URZĄD STANU CYWILNEGO ( USC )

W USC można uzyskać dokumenty potwierdzające urodzenia, śluby, zgony bezpośrednich przodków, czyli rodziców, dziadków częściowo pradziadków. W każdym otrzymanym akcie (odpisie) oprócz danych szukanej osoby są również informacje o współmałżonkach, rodzicach, świadkach. Należy zawsze żądać aktów zupełnych a nie skróconych. Zgodnie z przepisami można uzyskać tylko akty swoich bezpośrednich przodków (rodziców, dziadków itp.), trzeba to pokrewieństwo udowodnić. Nie są udostępniane informacje o dalszych krewnych (ciocia, wujek, kuzyn). USC przechowuje księgi przez 100 lat a następnie przekazuje do Archiwum Państwowego. USC powstało po II wojnie światowej kiedy wprowadzono powszechną, państwową i jednolitą w całym kraju świecką rejestrację. Starsze Księgi to kopie ksiąg kościelnych. Aktualnie wszystkie USC w Polsce mają wspólną bazę, dlatego odpis można uzyskać w dowolnej miejscowości. USC znajdują się przeważnie w Urzędach Miast i Gmin. Wszystkie odpisy są wydawane odpłatnie.

KSIĘGI PARAFIALNE KOŚCIELNE

Księgi metrykalne są prowadzone w każdej Parafii, są to: Księgi ochrzczonych, Księgi zaślubionych, Księgi zgonów oraz inne dodatkowe (bierzmowanych, spowiedzi, inwentarze itp.). Obowiązek prowadzenia ksiąg metrykalnych został wprowadzony w 1563 roku przez Sobór Trydencki. Jego zalecenia w Polsce zostały przyjęte w 1607 roku (choć Księża czasami robili to od XV wieku). Najpierw były to tylko Księgi ochrzczonych. Do prowadzenia Ksiąg zgonów i ślubów w Polsce zobligował dopiero Rytuał Piotrowski w 1631 roku. W Galicji od 1775 roku nakazano w Księgach metrykalnych umieszczać numer domu. W 1784 roku (7.04.) wszedł w życie inny Patent, wydany przez Cesarza Józefa II, nakładał on na Proboszczów obowiązek prowadzenia trzech ksiąg (osobnych): ochrzczonych, ślubów, zgonów. Księgi musiały być prowadzone osobno dla każdej wsi wchodzących w skład Parafii. Od 1788 roku należało kopie ksiąg metrykalnych wysłać do Kurii Biskupiej. Zaborcy wprowadzili również obowiązujące wzory ksiąg (tabelki), gdzie były wpisywane: numery porządkowe, numery domów, daty zdarzenia, uczestnicy itp. W starszych księgach wszystko było wpisywane w jednej księdze, czasami w sposób narracyjny, również daty pisano słownie. Księgi Parafialne były i są nadal prowadzone w języku łacińskim (Małopolska, Galicja, Zabór austriacki). W innych rejonach Polski były prowadzone również w języku: niemieckim, rosyjskim a nawet czeskim .

• KSIĘGA CHRZTÓW / URODZEŃ zawiera: datę urodzenia, datę chrztu, nazwisko i stanowisko Księdza, numer domu, dane ojca i matki, imiona i nazwiska rodziców chrzestnych. Czasami również zawód i stan majątkowy ojca i rodziców chrzestnych. Zawsze wpisywana czy dziecko pochodziło z legalnego związku.

• KSIĘGA ŚLUBÓW zawiera: datę ceremonii, dane Księdza, imiona i nazwiska nowożeńców, informacje o ich statusie społecznym i stanie cywilnym, wiek, dane o rodzicach i świadkach.

• KSIĘGA ZMARŁYCH lub KSIĘGA ZGONÓW zawiera: datę i miejsce śmierci, wiek, imię i nazwisko zmarłego, przyczynę śmierci, stan cywilny zmarłego, datę i miejsce pogrzebu, dane Księdza, numer domu, dane o zgłaszającym śmierć.

Niestety wiele starszych ksiąg zaginęło a sposób prowadzenia i dokładność zapisów zależało od poziomu wykształcenia, dbałości, wieku Proboszcza. Dlatego w niektórych Księgach jest jeszcze więcej informacji dodatkowych (np. wywód kilku pokoleń) a w innych brakuje podstawowych informacji . Księgi metrykalne , kościelne są najlepszym , najbogatszym źródłem informacji o naszych przodkach, szczególnie pochodzenia chłopskiego .

DUŻO DODATKOWYCH INFORMACJI O PRZODKACH MOŻNA UZYSKAĆ w:

• Archiwach państwowych i kościelnych,

• Księgach gromadzkich wsi ,

• Księgach radzieckich i wójtowskich miast,

• Księgach cechowych miast,

• Katastrach metrykach) - józefińskiej i franciszkańskiej,

• Muzeach,

• Monografiach wsi i miast,

• W Internecie ( strony genealogiczne, Archiwa cyfrowe itp. . ).

Należy korzystać z każdych możliwych źródeł , również z doświadczenia i porad bardziej doświadczonych kolegów Genealogów (amatorów i zawodowych).